دکتر رزاقی گفت:«اختلال اضطرابی،اختلالی است که معمولا با دلواپسی همراه است که می تواند در اثر تکرار و تمرین فشارها و تنش هایی که که فرد در طی زندگی با آن مواجه بوده یادگرفته شود ودرونی شود وفرد یک عمر با مشکلات و حتی رفتارهای ساده واکنش افراطی از خود نشان بدهد.»
وی عوامل دخیل در ایجاد اضطراب را ناشی از فشار روانی که فرد در طی زندگی خود با آن دست و پنجه نرم می کند دانست.
در این بخش می توان به این قضیه اشاره کرد که اضطراب می تواند در اثر مشاهده یاد گرفته شود ،برای مثال افراد در مسیر زندگی خود همیشه کسانی را در اطراف خود داشته اند که دچار دلهره و تشویش بوده اند و فرد این احساسات نگرانی را وارد ساختار درونی روانی خود می کند، در نهایت این اضطراب و نگرانی آموخته می شود.
اضطراب می تواند ناشی از تصورات شناختی افراد باشد و یا اینکه یک نوع برداشت ذهنی از اتفاق و حادثه ای که امکان وقوع آن غیر ممکن است.بنابراین می توان گفت یک نوع دل مشغولی ذهنی و نگرشی نسبت به آینده واتفاقی که هنوز بوجود نیامده است برای فرد وجود دارد .
اضطراب می تواند در اثر باورونگرانی درباره توانمندی های فردی نیز می باشد به گونه ای که این افراد توانایی های خود را قبول ندارند ،اعتماد بنفس کافی برخوردار نیستند،با مشکلی که پیش بیاید فرد واکنش های افراطی از خود نشان می دهد و به نوعی دچار مشکلات اضطرابی یا جسمانی می شود.»
این استاد دانشگاه، مراحل اضطراب را به صورت زیر بیان کرد:
«مرحله اول: اضطراب هایی هست که در زمان های مختلف با افراد همراه بوده و فرد از یک رنج دائمی بی نصیب نبوده و این نوع ازاضطراب ها در درون افراد غلبه می کند و فرد قدرت مقابله با اضطراب را ندارد،در نتیجه ما همیشه فرد را نگران و دلواپس می بینیم .وقتی کسی اضطراب ها را درون خود درونی کند و مدت زیادی با اضطراب دسته و پنجه نرم می کند.
مرحله دوم: وقتی سیستم دفاعی بدن فرد در برابر اضطراب مقاومت کند و به گونه ای با اضطراب می جنگد تا به سازگاری برسد و اضطراب را از خودش دور کند اما اگر زمان درگیر بودن فرد با اضطراب زیاد باشد و در بخش عظیم از مسیر زندگی خود اضطراب را تجربه کرده باشد این اضطراب در درون فرد ریشه می دواند وفرد دچار فرسودگی جسمی و عدم توانایی در برابر اضطراب می رسد مثل تنگی نفس ،اختلال در خواب ،اشتها ،جوش زدن ،هم چنین دربیماری های قلبی که اضطراب درعروق قلبی اختلال ایجاد می کند تاثیر می گذارد.»
اضطراب و ترس چه تفاوت هایی دارند ؟
دکتررزقی گفت:«درترس پدیده ها عینی و واقعی است و شخص در اثر دیدن موضوع دچار نگرانی ،دلهره و اضطراب می شود.اما اضطراب یک تصور ،برداشت و نگرش فرد است و احساس می کند که می تواند برایش مشکلی ایجاد شود.»
وی افزود:«هر نوع فشارروانی و مشکلات روانشناختی می تواند باعث مشکلات قلبی و عروقی در افراد می شود،در اختلالات پانیک معمولا یک ترس و هراس را فرد تجربه می کند و بعد از مدتی فرد از مواجه با موقعیت های مشابه خودداری میکند . یا مدام در این فکر و هراس و اضطراب است که مبادا دچارحمله ، تنش و مشکل شود،به نوعی همیشه بدن این فرد حالت فعال و پویایی و آماده باش دارد و این آماده باش بودن مانع از استراحت قلب یا پیام رسانی های منظم سیستم گردش خون به قلب می شود.»
عضوهیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، درادامه گفت:«اختلال استرس پس از سانحه هم مانند هراس یا پانیک عمل می کند،فرداضطراب یا استرسی را تجربه می کند وسپس مشکلاتی را که همیشه بوجود می آورد از قبیل مشکلات شناختی،رفتاری ،جسمانی وفکری.هر نوع تصوروبرداشت ومواجه ذهنی یا یادآوری پدیده ها فرد را دچار مشکل می کندکه در نهایت می تواند منجر به بیماری های قلبی عروقی بشود.»
وی تاکید کرد:«معمولا اگر افراد زمینه های ارثی یا زمینه های مشکلات جسمی و قلب عروقی داشته باشند،اضطراب ها واسترس ها میزان بروز نارسایی های قلبی عروقی را بیشترمی کند.اگرفرد بیماری قلبی به هر طریقی داشته باشداضطراب ها ویا اختلال پانیک واسترس پس از سانحه ،ضعف یا مشکل قلبی را دو چندان می کند.»
دکتر رزاقی خاطر نشان کرد:«افرادی که زمینه بیماری های قلبی و عروقی از قبل دارند باید مواظبت یا توجه بیشتری به خود کنند زیرا هر آن ممکن است هرگونه استرسی فرد را دچار مشکلات قلبی می کند.»
آیا داروهای روانگردان ومواد مخدری که باعث اضطراب می شوند،می توانند باعث بروز ناراحتی قلبی شوند؟
این روانشناس بالینی در پاسخ به سوال فوق گفت:«بله،هر نوع اضطراب چه خودآگاه وچه ناخودآگاه که بیش ازحد باشد وفرد را از مرحله مقاومت خارج کند و فرد را به مرحله فرسودگی برساند،می تواند فرد را دچار بیماری قلبی عروقی و مشکلات روانشناختی کند از جمله مصرف داروهای روانگردان.در مصرف داروهای روانگردان اگرفرد میزان مصرف خود را به مرحله ای برساند که بعد از مصرف فرد در ذهن خود همیشه نوعی دلهره و ترس را تجربه کند یا تعداد دفعات مصرف را درهفته را افزایش دهد،می تواند فرد را دچار مشکلات قلبی عروقی کند.»
وی در ادامه گفت:«فرد همیشه در ساختار ذهنی خود در مواجه با پدیده ها مضطرب برخورد می کند وهمیشه برانگیخته و آشفته است و واکنش افراطی نشان می دهد،که این نگرانی که می تواند در اثر مصرف مواد روان گردان می باشد که فرد را دچار بیماری قلبی عروقی می کند.»
دکتر پرویز رزاقی بیان کرد:«درواقع گاهی اضطراب ها دراثر بیماریهای سایکوسوماتیک بروز پیدا می کند،برای مثال چنین اضطراب هایی می توانند بر سیستم گوارشی،پوست یا درریه ها اثر می گذارند و یا حتی می تواند باعث ریزش مو می شود که این اضطراب ها اثرات کمتری دارند و منجر به مرگ نمی شوند.»
وی در ادامه افزود:«در بعضی موارد اضطراب هایی که باعث بیماری قلبی می شود قطعا مرگ فرد را در پی دارد،گاهی ممکن است فرد از قبل بیماری قلبی عروقی نداشته باشد یا زمینه ارثی برای ابتلا به بیماری قلبی نداشته باشد،اما سیستم آناتومیک و ایمنی بدن فرد به گونه ای باشد که اضطراب منجر به بروز اختلال خواب ،ریزش مو و تغییر در قاعدگی در خانم ها بشود و گاهی می شود که فشار روانی و اضطراب منجر به بروز ناراحتی قلبی می شود،درهرصورت اضطراب در هر فرد به گونه ای متفاوت بروز پیدا می کند.»
این روانشناس بالینی اظهار کرد:«افرادی که با تجربه ی اضطراب های روزمره در زندگی خود روبرو هستند و به قلب درد مبتلا می شوند یا علایمی از درد قلب دارند باید جدیت بیشتری درسلامت روان برای دوری از فشارها و اضطراب ها داشته باشند.»
دکتر پرویز رزاقی گفت:«هر چه قدر جامعه به سمت صنعتی شدن پیش برود،میزان اضطراب هاواسترس ها افزایش می یابدوافراد مبتلا به اختلالات اضطرابی و درنهایت مبتلا به بیماری قلبی عروقی می شوند.»
وی در ادامه افزود:«اثرات روانی اختلالات اضطرابی در بیش از 20 درصد موارد می تواند باعث تشدید مشکلات قلبی عروقی بشود در کل اضطراب نقش تعیین کننده در بروز مشکلات جسمانی و قلبی عروقی دارد.»
در پاسخ به این سوال که درمان های اختلال اضطرابی به چه صورت است وی گفت:« زمانی که اضطراب به مرحله جسمانی برسد یعنی روان تنی شود،معمولا فرد دچار مشکل غنی و عظیمی باید داشته باشد که ما درمان دارویی را پیشنهاد می کنیم،یعنی با دارو درمانی مشکل روانشناختی خود را حل کند زیرا اضطراب به قدری در فرد درونی شده است که منجر به بروز ناراحتی قلبی شده است.»
این روانشناس بالینی با بیان اینکه درمان دارویی پیشنهادی برای این اختلالات است گفت:«اصلی ترین و اولین وظیفه مراجعه به روانپزشک است ،گام دوم برای درمان مراجعه و مشورت با متخصص قلب وعروق است.گام سوم طرح درمانی مشاوره و روان درمانی است که فرد میزان اضطراب ها و استرس های خود را کاهش دهد و در خیلی از مواقع افراد از مرگ هم نجات پیدا کردند.»
وی گام چهارم برای درمان اضطراب را خود فرد دانست و افزود :« خود فرد نقش مهم و تعیین کننده ای در دوری از عوامل استرس زا دارد.شخص باید مهارت ها و تکنیک های مبارزه با استرس را یاد بگیرد،مهارت های کنترل خشم و کنترل هیجان را در طی مراحل مشاوره یا با مطالعه کتاب یا با قرار گرفتن در کلاس های آموزشی فرا گیرد.»
وی در تشریح گام چهارم برای درمان گفت:«بخشی از درمان هم مربوط به بافت سلامت روانی فرد می باشد یعنی افراد علاوه بر یادگیری مهارت هایی که باعث می شود از استرس دور شوند،می توانند فعالیت هایی برای سلامت روان خود انجام می دهند،مثلا افراد می توانند با ورزش های منظم که افراد خودشان انجام می دهد،تعاملات اجتماعی خوب ومناسب،سفر به سلامت روان خود کمک کنند وازاضطراب و تنش در امان بمانند.»
دکتر پرویز رزاقی، روانشناس بالینی ،در ادامه افزود:«کاتارسیس یا تخلیه هیجانی به افراد کمک می کند که به برونریزی مسائل و مشکلات و تنش هایی که در طول روز با آن مواجه می شود بپردازند که هم می تواند فرد خودش برای خودش انجام دهدو هم اینکه برای کسی مسائلش را مطرح کند،هم می تواند بر روی کاغذ مشکلاتش را بنویسد و سپس کاغذ را پاره کندو یا اینکه صدای خود را ضبط کند.»
وی خاطر نشان کرد:«در مواقعی هم که اضطراب به دلیل عدم اعتماد بنفس کافی است ،فرد می تواند به تقویت مهارت ها و اعتماد بنفس خود بپردازد،که از اضطراب دور بماند باعث جلو گیری از ابتلا به بیماری قلبی هم بشوند.»
این روانشناس بالینی راههای تقویت اعتماد بنفس را چنین بیان کرد:
«توجه به توانمندی های مثبت،یادداشت تجربه های موفقیت آمیز،نگاه مثبت به گذشته خود،خود را در موقعیت ها قرار دهدتا از توانمندی های خود استفاده کند.»
این مشاور خانواده درپایان گفت:«خانواده نقش مهمی در کاهش استرس و به دنبال آن ابتلا به بیماری قلبی وجود دارد،افرادی که در خانواده زندگی می کنند ووقتی یکی از اعضای خانواده دچار مشکل می شود مدام به او نگویند که چرا دچار اضطرب هستی؟تو مشکلی نداری؟بیان چنین کلماتی خود باعث ایجاد تنش می شود،خانواده می تواند مسایل اضطرابی را از فرد دور کند واجازه ندهد فرد در برابر موقعیت های استرس زا و هیجانات منفی قرار بگیردوباعث سلامت روان وآرامش فرد شوند.»
منبع : salamatnews.com